Ελληνική Ομοσπονδία Αιλουροειδών
Felis Greece
Γενετικά προβλήματα
Γενετικά προβλήματα εμφανίζονται σε όλα τα ζωντανά πλάσματα. Άλλα είναι απλά αισθητικά,ενώ άλλα θέτουν σε κίνδυνο ακόμα και τη ζωή του ζώου. Τα γενετικά ή κληρονομικά προβλήματα διαφοροποιούνται από τα εκ γεννετής. Τα πρώτα μεταφέρονται από τους γεννήτορες στους απογόνους ενώ τα δεύτερα μπορεί να είναι γενετικά,αλλά μπορεί να προκληθούν κι από εξωτερικούς παράγοντες. Για παράδειγμα,μπορεί η μητέρα να εκτεθεί σε χημικά κατά τη διάρκεια της κύησης,που μπορεί να επηρεάσουν την ανάπτυξη των εμβρύων.
Όταν κάποια γατάκια της γέννας παρουσιάσουν κάποια ανωμαλία,μπορούμε συχνά να ανακαλύψουμε αν πρόκειται για κληρονομικό ή εκ γενετής πρόβλημα.Για παράδειγμα αν όλα τα γατάκια έχουν κόμπους στην ουρά,μπορούμε να καταλάβουμε ότι μάλλον το κληρονόμησαν από τους προγόνους τους. Αν όμως το κάθε γατάκι παρουσιάζει διαφορετική ανωμαλία (π.χ. ένα έχει κόμπο στην ουρά,κάποιο άλλο δυσπλασία στο πόδι,ενώ ένα τρίτο αντεστραμμένη σπονδυλική στήλη) τότε προφανώς αυτά τα προβλήματα προκλήθηκαν από εξωτερικούς παράγοντες. Το κάθε γατάκι δε βρίσκεται στο ίδιο στάδιο ανάπτυξης την ίδια στιγμή,μέσα στη μήτρα. Οπότε αν για παράδειγμα η μητέρα έρθει σε επαφή με κάποια τοξική ουσία κατά τη διάρκεια της κύησης,το δηλητήριο μπορεί να επηρεάσει το κάθε γατάκι με διαφορετικό τρόπο.
Τα κληροδοτούμενα χαρακτηριστικά μεταφέρονται με επικρατούντα ή υπολειπόμενα γονίδια.Αυτό σημαίνει ότι αν κάποιο γατάκι λάβει ένα επικρατές κι ένα υπολειπόμενο γονίδιο για ένα χαρακτηριστικό του,το επικρατές γονίδιο θα εμφανιστεί,ενώ το υπολειπόμενο θα αποκρυφτεί. Το ότι δε θα εμφανιστεί όμως δε σημαίνει ότι δεν το έχει,κι αυτό το κάνει φορέα του υπολειπόμενου αυτού γονιδίου στις μελλοντικές γενιές.Μπορεί δηλαδή να μην νοσήσει από κάποια κληρονομική ασθένεια,αλλά να την κληροδοτήσει στους απογόνους του.
Υπάρχουν κάποιες ασθένειες που συνδέονται με το φύλο,και κάποιες που δε συνδέονται.Οι πρώτες ονομάζονται «X-linked»,καθώς εντοπίζονται στο χρωμόσωμα Χ,το οποίο τα θηλυκά έχουν διπλό,ενώ τα αρσενικά μονό.Οι δεύτερες ονομάζονται αυτόσωμες.Αν μια ασθένεια μεταφέρεται με υπολειπόμενο γονίδιο,και συνδέεται με το φύλο,τα αρσενικά έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να νοσήσουν,από ότι τα θηλυκά.Τα θηλυκά πρέπει να έχουν το υπολειπόμενο γονίδιο και στα δύο χρωμοσώματα Χ τους,για να ασθενήσουν,ενώ τα αρσενικά αρκεί να έχουν το υπολειπόμενο γονίδιο στο μοναδικό τους χρωμόσωμα Χ ώστε να αναπτύξουν τη νόσο.
Κάποιες ασθένειες εμφανίζονται σε μία μόνο φυλή,κάποιες σε αρκετές,και κάποιες ακόμα και σε διαφορετικά είδη.Παρόλο που συχνά αναφέρεται ότι κάποιες φυλές εμφανίζουν μια συγκεκριμένη ασθένεια συχνά,αυτό δεν είναι πάντα ακριβές. Μπορεί μια ασθένεια να εμφανίζεται μόνο σε κάποιες συγγενείς φυλές,αλλά μπορεί επίσης οι περισσότεροι εκτροφείς της μιας φυλής να εξετάζουν τα ζώα τους για την ασθένεια,ενώ μιας άλλης όχι,κι έτσι να εξαπλώνεται.
Όταν πρόκειται να εξετάσετε τις γάτες σας για μία από αυτές τις ασθένειες,καλό θα ήταν να αναζητήσετε κάποιον κτηνίατρο ή κλινική με πείρα στη συγκεκριμένη ασθένεια. Υπάρχουν εργαστήρια που ειδικεύονται σε εξετάσεις ασθενειών,και θα ήταν προτιμότερο να τα προτιμήσετε παρά να κάνετε ένα γρήγορο τεστ στον κτηνίατρο της γειτονιάς σας. Πριν αγοράσετε ένα γατάκι από ένα εκτροφείο,ζητήστε από τον εκτροφέα τα τεστ που αποδεικνύουν την υγεία των γονιών του.Ένας εκτροφέας που δεν έχει κάτι να κρύψει δε θα φοβηθεί να σας δώσει αντίγραφα των εξετάσεων,ούτε θα προσπαθήσει να τα παραποιήσει.