Γιατί θέλετε να ασχοληθείτε με την εκτροφή; Θέλετε να έχετε μόνο μία γέννα, ή λατρεύετε μια φυλή και θέλετε να ασχοληθείτε σοβαρά με αυτή; Αν θέλετε μόνο μια γέννα,για να αποκτήσει παρέα η γατούλα σας, καλύτερα να τη στειρώσετε και να υιοθετήσετε ένα από τα δεκάδες αδέσποτα γατάκια που ψάχνουν για ένα ζεστό σπιτικό. Αν ειλικρινά είστε γοητευμένος από μια συγκεκριμένη φυλή,και θέλετε να ασχοληθείτε με αυτή, θα ήταν καλό να έχετε ένα πρόγραμμα εκτροφής στο μυαλό σας. Δεν αρκεί να βρείτε έναν γοητευτικό επιβήτορα για τη βασίλισσά σας,όπως αποκαλούνται οι θηλυκές γάτες εκτροφής. Θα πρέπει να σκεφτείτε μακροπρόθεσμα,και να λάβετε υπόψη σας ότι τα σχέδια πολλές φορές μένουν σχέδια,καθώς οι γάτες έχουν τις δικές τους ιδέες για αυτά! Η βασίλισσά σας μπορεί να μην έρθει σε οίστρο την περίοδο που υπολογίζατε,ο επιβήτοράς σας να ψεκάζει και να καλεί τόσο που να μην μπορείτε να τον κρατήσετε καιρό αστείρωτο,η βασίλισσά σας να μην εγκυμονεί παρόλο που ζευγαρώνει, ή πολύ απλά να μην της αρέσει ο επιβήτορας που διαλέξατε για εκείνη. Το να έχετε ένα στόχο στην εκτροφή σας,θα σας βοηθήσει να επαναπροσδιορίσετε τα σχέδιά σας και να κινηθείτε σωστά ώστε να τον πραγματοποιήσετε. Αυτό σε σημαίνει ότι είναι απίθανο να επαναπροσδιορίσετε και τον ίδιο το στόχο σας στην πορεία. Μπορεί οι περιστάσεις να έχουν κάνει το στόχο σας αδύνατο να πραγματοποιηθεί,ή απλά να αποφασίσατε ότι γνωρίζοντας ολοένα και περισσότερα σχετικά με την εκτροφή,ο αρχικός σας στόχος είναι πια απλοϊκός. Θα πρέπει να τον βλέπετε περισσότερο ως κίνητρο που θα σας βοηθήσει να μην ξεφύγετε από τις κατευθυντήριες γραμμές που έχετε θέσει. Θέτοντας ένα στόχο, μπορείτε να είστε πιο σίγουροι ότι δε θα αναπαράγετε,αλλά θα εκτρέφετε. Ένας εκτροφέας που σέβεται τον εαυτό του και την φυλή προσπαθεί να βελτιώσει τη φυλή,όχι απλά να «παράγει» γατάκια.
Τι εννοούμε όμως όταν αναφερόμαστε σε βελτίωση της φυλής;Πιο υγιείς γάτες;Πιο όμορφες;Πιο καλού χαρακτήρα; Οι περισσότεροι εκτροφείς προσπαθούν να «δημιουργήσουν» υγιείς,όμορφες και καλοσυνάτες γάτες. Οι περισσότεροι αντιλαμβάνονται με τον ίδιο τρόπο έναν καλό χαρακτήρα. Οι απόψεις όμως περί υγείας και ομορφιάς διαφέρουν και είναι αρκετά υποκειμενικές. Η ομορφιά μιας γάτας είναι θέμα γούστου, και μπορείτε να ακολουθήσετε τις επιταγές του δικού σας,εφόσον εντάσσεται στα τυπικά χαρακτηριστικά της φυλής.
Ένα ζευγάρι αναπαραγωγής, εκτός του ότι πρέπει να απαρτίζεται από γάτες της ίδιας φυλής, πρέπει να είναι υγιές και καλοζωισμένο. Υπάρχουν ασθένειες από τις οποίες οι γάτες προστατεύονται με εμβόλια, κάποιες που μπορούν να ανιχνευθούν με τεστ και να χορηγηθεί εμβόλιο στη γάτα που την καλύπτει σε κάποιο ποσοστό, και κάποιες που μεταδίδονται κληρονομικά. Η γάτα σας πρέπει να είναι πλήρως εμβολιασμένη, και να έχουν γίνει οι επαναληπτικοί εμβολιασμοί της. Πρέπει επίσης να είναι αποπαρασιτωμένη από ενδοπαράσιτα και εξωπαράσιτα, και μάλιστα αν έχετε θηλυκή γατούλα, πρέπει να έχει γίνει εσωτερική αποπαρασίτωση πριν το ζευγάρωμα. Επιβάλλεται να έχει γίνει μια γενική εξέταση αίματος, τεστ για λευχαιμία, λοιμώδη περιτονίτιδα και ο αντίστοιχος εμβολιασμός. Έπειτα, υπάρχουν ασθένειες που ταλανίζουν τις γάτες ράτσας, καθώς το γενετικό υλικό τους είναι περιορισμένο λόγω επιλεκτικής εκτροφής και ενδογαμίας, με αποτέλεσμα πολλές κληρονομικές παθήσεις να ανακυκλώνονται. Τέτοιες ασθένειες είναι η PKD,που προσβάλλει μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού των περσικών γατών, η HCM και η GSD IV. Κάποιες από αυτές τις ασθένειες μπορούν να εντοπιστούν με τεστ DNA στους γονείς, όπως η PKD, οπότε αν έχετε πάρει γατάκι του οποίου οι γονείς έχουν ελεγχθεί και έχουν βγει αρνητικοί σε PKD,δε γίνεται να τη φέρει ούτε το γατάκι σας. Το ίδιο ισχύει και για τις εξετάσεις για HCM και GSD IV,που μπορούν να γίνουν μετά από κάποια ηλικία, συνήθως κοντά στο έτος. Έχετε υπόψη σας ότι δεν πρόκειται για ασθένειες που εμφανίζονται αραιά στον πληθυσμό. Είναι πολύ διαδεδομένες, μη αναστρέψιμες, και οι γατούλες που είναι έστω φορείς, πρέπει να στειρωθούν, ακόμα κι αν δε νοσούν, γιατί αν είναι και το ζευγάρι τους φορέας, τα γατάκια τους θα ασθενήσουν. Τέλος, αν η γατούλα σας είναι λευκή ή τα μικρά που θα φέρει στον κόσμο είναι λευκά, ιδίως με γαλάζια μάτια, θα πρέπει να εξεταστεί με ειδικό τεστ η ακοή τους, γιατί η κώφωση πολλές φορές συνδέεται με το λευκό χρώμα τριχώματος.
Υπολογίστε το κόστος των εξετάσεων, και έχετε κατά νου ότι υπάρχει πιθανότητα να χρειαστεί να καταφύγετε σε κάποιο εργαστήριο του εξωτερικού για να εξετάσει τα δείγματα.
Επίσης,θα πρέπει να αναλογιστείτε τις συνέπειες των αποφάσεών σας στο γενετικό υλικό της φυλής.Αν, για παράδειγμα,έχετε μια γέννα με οκτώ γατάκια,κι αποφασίσετε να τα δώσετε όλα σε εκτροφεία,αυτό θα έχει θετική επίδραση στη φυλή;Από την άλλη πλευρά, αν κάνετε ένα μοναδικό συνδυασμό γεννήτορων και δεν δώσετε ούτε ένα γατάκι τους σε κάποιο εκτροφείο,ποια θα είναι η συνεισφορά σας στη φυλή;Αυτά είναι θέματα που θα πρέπει να αναλογιστείτε πριν αποφασίσετε να ασχοληθείτε με την εκτροφή.