Η τοξοπλάσμωση και οι επιπτώσεις της στην υγεία της γυναίκας, είναι μια έννοια αρκετά παρεξηγημένη. Τους λόγους θα τους εξηγήσουμε παρακάτω.
Η τοξοπλάσμωση(Toxoplasma gondii) είναι πρωτόζωο (δηλ. παράσιτο). Δεν είναι ούτε ιός, ούτε βακτήριο. Είναι ένα χρόνιο παρασιτικό νόσημα των ζώων και του ανθρώπου. Το παράσιτο βρίσκεται στο εντερικό επιθήλιο και στους ιστούς.

Οι μορφές με τις οποίες εμφανίζεται το Toxoplasma Gondii είναι οι εξής:
Α) Η άωρη ωοκύστη
Β) Η ώριμη ωοκύστη
Γ) Η κύστη τοξοπλάσματος

​

-Οι ξενιστές (δηλ. οι οργανισμοί τους οποίους παρασιτεί το τοξόπλασμα: γάτα και γενικά αιλουροειδή), μολύνονται με τους κάτωθι τρόπους:

1) με τις ώριμες ωοκύστεις του παρασίτου, μέσω άπλυτων λαχανικών, φρούτων κλπ. ή μολυσμένου νερού προερχόμενου από πηγάδια
2) με τις «κύστεις» του παρασίτου, μέσω κατανάλωσης ωμού κρέατος κυρίως χοιρινού και κοτόπουλου (το βοδινό ενέχει μικρότερο κίνδυνο)
3) με τα μεροζωϊδια του παρασίτου, που βρίσκονται στο αίμα της εγκύου (γάτας και ανθρώπου) και το γάλα της μητέρας και είναι δυνατόν να μολύνουν έμβρυα (ενδομητρικά) και αντιστοίχως νεογέννητα (ενδογαλακτικά).

​

Η γάτα ΔΕΝ σχετίζεται άμεσα με την μόλυνση του ανθρώπου. Για να υπάρχει άμεση μετάδοση από την γάτα στον άνθρωπο, θα πρέπει να καταναλώσει ο άνθρωπος μολυσμένη ωμή γάτα. Η μετάδοση του τοξοπλάσματος γίνεται σε μεγάλο ποσοστό, που προσεγγίζει το 99%, μέσω της κατανάλωσης μη καλά πλυμένων λαχανικών και φρόυτων. Στην χώρα μας, η συχνότητα μόλυνσης της γάτας προσεγγίζει το 0.9%, ενώ ελαχιστοποιείται σε οικόσιτες γάτες.

​

Η γάτα μπορεί πιο άμεσα να μολυνθεί τρώγοντας μολυσμένα τρωκτικά καθώς και κάποια έντομα πχ μύγες. Επιπροσθέτως, μπορεί επίσης να μολυνθεί μέσω της κατανάλωσης ωμού κρέατος, μόνο εφόσον δεν έχει καταψυχθεί ή/και αποψυχθεί σωστά βάση κανόνων υγιεινής.

Μια μολυσμένη γάτα, αποβάλει μέσω των κοπράνων της άωρες ωοκύστεις του παρασίτου ΜΟΝΟ για 2 έως 20 ημέρες καθ’ όλη την διάρκεια της ζωής της. Μετά αποκτά ανοσία, διότι σταματάει ο πολλαπλασιασμός του παρασίτου, οπότε τα κόπρανά της δεν είναι ικανά να μολύνουν ποτέ ξανά το γύρω περιβάλλον. Όταν οι γάτες μολύνονται τρώγοντας μολυσμένους ποντικούς (δηλ. κύστεις τοξοπλάσματος), η εμφάνιση των άωρων ωοκύστεων στα κόπρανα γίνεται σε διάστημα 3- 10 ημερών, ενώ όταν μολύνεται από το έδαφος (δηλ. ώριμες ωοκύστεις), σε διάστημα 18 - 48 ημερών.

​

Εγκυμοσύνη και τοξόπλασμα:

​

Είναι απαραίτητος ο προγεννητικός έλεγχος κάθε εγκύου, προκειμένου να αποφευχθεί πιθανή βλάβη στην ανάπτυξη του εμβρύου σε περίπτωση τοξοπλάσμωσης. Όλος ο γυναικείος πληθυσμός οφείλει να εξετάζεται προαιρετικά, ανεξαρτήτως ύπαρξης ή όχι γάτας, μέσα στο σπίτι. Και αυτό διότι, όπως προαναφέρθηκε, κύριος τρόπος μετάδοσης της τοξοπλάσμωσης είναι μέσω μη καλά πλυμένων λαχανικών και φρούτων ή κατανάλωσης ωμού κρέατος.

​

Οπότε καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι η γάτα ΔΕΝ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ να απομακρυνθεί από το περιβάλλον του σπιτιού που διαμένει σε περίπτωση εγκυμοσύνης της γυναίκας, ακόμα και αν η γάτα διαγνωστεί οροθετική (δηλαδή να βρεθούν στην γάτα αντισώματα τοξοπλάσματος). Καθότι με τον όρο οροθετική γάτα εννοούμε την γάτα η οποία φέρει ήδη αντισώματα του ιού (είχε μολυνθεί με τοξόπλασμα στο παρελθόν), οπότε είναι πρακτικά ανέφικτο να μεταδώσει το παράσιτο στον άνθρωπο.

​

Ελαχιστοποίηση κινδύνου μόλυνσης:

1) Να τηρούνται ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΑ βασικοί κανόνες υγιεινής (πχ: καλό πλύσιμο φρούτων και λαχανικών).
2) Καλό πλύσιμο χεριών και αντικειμένων έπειτα από ενασχόληση με ωμό κρέας καθώς και χρήση γαντιών κατά τον χειρισμό του ωμού κρέατος.
3) Οι γάτες να είναι αμιγώς οικόσιτες, ώστε να ελέγχουμε απόλυτα την ποιότητα και το είδος της τροφής που καταναλώνουν.
4) Καθαρισμός των αμμοδόχων/αμμολεκάνων της γάτας σε τακτικό επίπεδο (σίγουρα κάθε 1-2 ημέρες) και σε περίπτωση εγκυμοσύνης καλό είναι να φοράμε γάντια, κατά τον καθαρισμό, προκειμένου να μηδενιστεί η όποια πιθανότητα μετάδοσης.

​

Επιμέλεια άρθρου: Εύα Καψάλη